Blogs en Vlogs

Met het oog op het 150ste/160ste herdenkingsjaar van de afschaffing van de trans-Atlantische slavernij in ons Koninkrijk zal Stichting Ocan een rubriek publiceren rondom het slavernijverleden en het los komen van de ketenen. Deze reeks beslaat verschillende thema’s rondom doorwerking waarbij u de kans krijgt om uw betrokkenheid kenbaar te maken.

De stem van de Caribische gemeenschap in Nederland in discussies en dialogen over het slavernijverleden en de doorwerking hiervan in o.a. achterstanden, uitsluiting, discriminatie, intercultureel racisme, toeslagenaffaire is onderbelicht. Daar moet verandering in komen! De komende tijd zal regelmatig een artikel geplaatst worden over zienswijzen vanuit de Caribische gemeenschap, zodat wij ook een doorkijk krijgen naar mogelijke oplossingen of positieverbetering van onze mensen.

Vandaag laat Ingrid M.A. Gumbs (auteur van ‘Your talent is a Gift’ en directeur van Makeda21 Homeschool) haar stem horen.

De legacy van Frank Martinus Arion  

Als toenmalige oprichtster en voorzitster van de destijds Antilliaanse Stichting Migranten Vrouwen Oriënteren zich op de Samenleving (MIVRO ORSA) Rotterdam was ik in 2002 in de gelegenheid om de "Activiteiten Poster " van de Landelijke Platform Nederlandse Verleden (LPNV) aan de toenmalige Gevolmachtigde Minister dhr. Carel de Haseth te overhandigen (zie toegevoegde foto). Vanuit Groningen werden de Antilliaanse verenigingen vertegenwoordigd door de heren Chip Dollison, Djeronimo Silie en Alex Walee, samen met Roy Pieters de voormalige voorzitter van het Overlegorgaan Caribische Nederlanders (OCaN).

De overhandiging van deze "Activiteiten Poster" vormde het hoogtepunt van  drie jaar durende voorbereiding en vergaderingen van de werkgroep Landelijk Platform Slavernij Verleden.  Deze bijeenkomsten stonden onder leiding van oprichtster en voorzitster dr. Barryl Biekman en Prof. dr. Alex van Stipriaan en hadden als doel tot een Landelijk Monument Nederlands Slavernij Verleden te komen met betrekking tot de Nederlandse Antillen en Suriname en het oprichten een Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNSee). Ook de noodzaak voor de herijking van de lessen geschiedenis en de plaatsing van het Nederlandse slavernijverleden in het Nederlandse onderwijscurriculum kwam aan de orde.

Verzoek van Frank Arion Martinus aan de Nederlandse overheid

Hieraan voorafgaand, gaf Frank Martinus Arion op 9 juli 1999 in een 1 uur durende VPRO interview met Djoeke Veninga al een verklaring af van de noodzaak van zo'n officiële landelijke herdenkingsmonument.

Als Arion vandaag zou kunnen zien waartoe zijn gedachtengoed toe heeft geleid zou hij met tevredenheid terug kijken naar de weg die, tot nu toe, hiervoor is afgelegd. Inmiddels is er niet een maar zijn meerdere herdenkingsmonumenten opgericht. Behalve op Curaçao, ook in Amsterdam, Rotterdam en Middelburg. En worden ook landelijk Tula lezingen en activiteiten rondom de slavenbevrijder van Curaçao Tula oftewel Rigaud gehouden. Velen laten zich in hun lezing inspireren door zijn vrijheidsvisie, gelijkheid en boederschap onder de Curaçaose bewoners destijds. 

Voorafgaand waren het de Franse burgers die in opstand kwamen en hun vrijheid afdwogen met een Revolutie dat van 1789 tot en met 1799 duurde, en waarop de Haitiaanse revolutie onder leiding van Toussaint L'ouverture volgde van 1791 tot en met 1804. Beiden hadden dezelfde slogan als strijdkreet liberté, égalité, fraternité maar ook beiden om twee verschillende redenen die, zoals de geschiedenis weergeeft, niet compatibel waren en tot een nieuwe strijd uitmondde onder deze twee leiders Napoleon Bonaparte en Toussaint L'Ouverture.

Ook werd er in de Tweede Kamer een  commissie samengesteld die betogen van de afgevaardigden van de 6 eilanden en Suriname tijdens een rondetafelgesprek met deze commissie aanhoorden. 

Als directeur-bestuurder van Stichting Ocan gaf Lionel Martijn in zijn bewogen betoog een paar schrijnende voorbeelden weer van uitsluiting en discriminatie t.a.v. rijksgenoten die als tweederangs burgers binnen eigen koninkrijk werden behandeld. De verhalen waren hartverscheurend en tegelijkertijd verdrietig om aan te horen. Dat dit allemaal nog anno 2022 in Nederland mogelijk is stemt tot nadenken en de noodzaak om zo snel mogelijk iets aan deze schrijnende situaties te doen. Alarmerend.

De eerste stappen naar spijtbetuiging van de burgemeesters van Amsterdam, Utrecht en Rotterdam zijn ook al gezet. Ook Nederlandse burgers hebben nu   inzage in de resultaten van onderzoeken over de betrokkenheid van hun stad of provincie bij hun slavenhandelverleden. En zoals de steden Amsterdam, Middelburg, Rotterdam en Utrecht zullen er binnenkort, volgens de onderzoekers nog meer volgen. 

Na de publicatie van de lijvige rapporten over de betrokkenheid van de Nederlandse banken bij de slavenhandel heeft de Nederlandse Vereniging van Banken bij monde van prof. dr. Klaas Knot betrokkenheid erkend. Tijdens de jaarlijkse herdenking dit jaar in het Amsterdamse Oosterpark heeft hij dan ook als vertegenwoordiger van de banken spijt betuigd. Hij heeft toegezegd dat er een Reparatie –Fonds voor de ex-koloniën zal worden opgericht met de bedoeling het  financieel ondersteunen van ontwikkelingsprojecten ten behoeve van de nazaten van de tot slaaf gemaakte Afrikanen.  

Frank kan voorlopig tevreden zijn. Op de vraag of hij tevreden was nu hij het boek "Het verleden onder ogen. Herdenking van de Slavernij " aan de toenmalige voorzitter van de Tweede Kamer commissie dhr. van Boxel in 1999 heeft kunnen overhandigen was zijn antwoord   "Je kan niet alles in een keer verwachten". Hij was toen al tevreden dat een eerste aanzet werd gedaan door het boek in ontvangst te nemen en dat de commissie in ieder geval naar zijn verzoek heeft geluisterd.  

Ja, hij kan voorlopig tevreden zijn, maar er moet nog een lange weg van bewustwording en erkenning worden afgelegd.

En om met zijn woorden af te sluiten waarin hij de noodzaak van een Slavernij monument rechtvaardigt zegt hij het volgende 'De breekbaarheid van een mensenleven is zo groot en wij gaan er zo slordig mee om...". Een symbool om dit feit elke keer weer te kunnen herdenken en daarmee in de gelegenheid te worden gesteld om de geleden trauma’s te verwerken rechtvaardigt al de aanwezigheid van zo’n monument. Aldus wijlen Frank Martinus Arion.

Bijdragen aan deze reeks? Laat jouw stem laten horen.

De bestrijding van achterstand onder Caribische Nederlanders is niet iets van Ocan alleen. De gehele Caribische gemeenschap in Nederland en Nederland zelf heeft daar baat bij. Wil je een bijdrage leveren in de vorm van een korte tekst of wil je als vrijwilliger helpen met het opzetten van activiteiten, stuur dan een mail naar .